سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

اجرای عملیات آبخیزداری مناسب ترین روش کاهش خسارات سیل و رانش زمین است

به دنبال بارندگی های روزهای اخیر در سطح استان و به خصوص شهرستان الیگودرز، خسارات زیادی به زیرساخت ها و مراکز تولیدی بخش های ززوماهرو و زلقی شهرستان الیگودرز وارد شد. بنا به گفته رئیس ستاد بحران فرمانداری الیگودرز براثر سیل و رانش زمین در بخش های بشارت و ززوماهرو بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی، شیلات و زیرساخت های این مناطق وارد وتعدادی از هم استانی های عزیز نیز جان خود را از دست دادند. براثر این سیلاب ها به ۳۲ مزرعه پرورش ماهیان سرد آبی خسارات زیادی وارد و تمامی ماهیان این مراکز بر اثر ورود سیلاب و گل و لای تلف شدند؛ همچنین براثر رانش زمین راه ارتباطی روستای دره پین الیگودرز در جنوب شرق استان مسدود شد.

به دنبال بارندگی های روزهای اخیر در سطح استان و به خصوص شهرستان الیگودرز، خسارات زیادی به زیرساخت ها و مراکز تولیدی بخش های ززوماهرو و زلقی شهرستان الیگودرز وارد شد. بنا به گفته رئیس ستاد بحران فرمانداری الیگودرز براثر سیل و رانش زمین در بخش های بشارت و ززوماهرو بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی، شیلات و زیرساخت های این مناطق وارد وتعدادی از هم استانی های عزیز نیز جان خود را از دست دادند. براثر این سیلاب ها به ۳۲ مزرعه پرورش ماهیان سرد آبی خسارات زیادی وارد و تمامی ماهیان این مراکز بر اثر ورود سیلاب و گل و لای تلف شدند؛ همچنین براثر رانش زمین راه ارتباطی روستای دره چین الیگودرز در جنوب شرق استان مسدود شد.

 در این راستا، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان بابیان اینکه مخاطرات طبیعی به واسطه غیرمترقبه بودن و تا حدود زیادی بدون هشدارهای قبلی همواره با خسارت همراه هستند، خاطرنشان کرد: بدون شک امروزه سیل و رانش زمین را می توان به خوبی پیش بینی و تا حدود زیادی با اتخاذ تدابیری از خسارات آن جلوگیری کرد چراکه اجرای عملیات آبخیزداری یکی از مناسب ترین روش های کاهش خسارات سیل و جلوگیری از رانش زمین است.

 شیرزاد نجفی افزود: متأسفانه در این مناطق به علت شرایط زمین شناسی، توپوگرافی و اقلیمی، درجه بروز خطرات طبیعی بسیار بالاست و عدم توجه برخی از دستگاه ها در موضوع دوری از مناطق پرخطر، که در این مناطق طرح های اشتغالزا و توسعه هایی در دستور کار قرار می گیرد که هیچگونه توجهی به تهدیدات طبیعی نشده و عملا شاهد شکل گیری تأسیسات در مناطق پرخطر ازجمله حریم و بستر رودخانه ها و مناطق ناپایدار ازنظر حرکات توده ای هستیم.

وی با اشاره به اینکه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان بیش از ۱۵ سال است که بر روی مناطق زمین لغزشی به عنوان مناطق تولید رسوب مطالعاتی در دست اقدام دارد، اظهار کرد: در مسیر منتهی به روستای دره پین لغزش زمین رخ داده که شاید هیچکس باور نکند ولی بر اساس مطالعات انجام شده در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در شعاع ۴۰ کیلومتری روستای دره چین الیگودرز در سطح بیش از ۱۸۴۰۸ هکتار مناطق زمین لغزشی فعال و نیمه فعال شناسایی شده است که لغزش حادث شده دقیقاً منطبق بر یکی از این مناطق بوده و می توان گفت تغییر کاربری اراضی یکی از مهمترین دلیل فعال شدن آن در اثر بارش های اخیر است.

نجفی ادامه داد: بر اساس تجربیات و پروژه های پایدارسازی انجام گرفته توسط معاونت آبخیزداری این اداره کل برای تثبیت هر هکتار زمین لغزش، اعتباری بیش از ۱۰۰۰ میلیون ریال نیاز است که با توجه به وسعت مناطق زمین لغزشی به نظر می رسد بایستی در نحوه ارائه خدمات به مناطق روستایی تجدیدنظر و حتی الامکان با مکان یابی های دقیق و به دوراز کانون های خطر نسبت به تجمیع روستاهای پراکنده مبادرت گردد.

وی‌ گریزی به پروژه های آبخیزداری در منطقه شول آباد زد و تصریح کرد: به منظور اجرای عملیات آبخیزداری در مناطقی از حوضه آبخیز شول آباد و کی گوران به ازای هر هکتار‌، اعتباری بالغ بر ۳۰ میلیون ریال نیاز است که متاسفانه علت ضعیف بودن اعتبارات بخش آبخیزداری در استان و کشور در حال حاضر به ازای هر هکتار به طور متوسط ۱۰ میلیون ریال است که تنها ۳۰ درصد از اعتبار واقعی است و این موضوع باعث شده روند اجرای عملیات آبخیزداری در این منطقه و سایر مناطق بسیار کند، زمانبر و عملا غیرمفید باشد.

شیرزاد نجفی به بروز خسارات زیاد به تأسیسات پرورش ماهی در منطقه کی گوران و سایر مناطق اشاره کرد و یادآور شد: در برخی
مواقع، قرارگیری این مراکز در بستر رودخانه باعث افزایش ریسک آسیب پذیری می شود و بایستی در این خصوص تجدید نظر کرد.


این مقام مسوول خاطرنشان کرد: در حوضه آبخیز منتهی به روستای کیگوران با مساحت ۱۱۴۴ هکتار ضریب تولید رواناب در حالت عادی بیش از ۶۵ و در سیل اخیر بیش از ۹۰ درصد بوده است این در حالیست که هواشناسی استان میزان بارش در منطقه شول آباد را ۱۲ میلیمتر اعلام کرده و در اثر این بارش بیش از ۳ میلیون مترمکعب رواناب تولید شده است که عملا بیش از ۹۰ درصد بارش به رواناب تبدیل و باعث بروز سیل شده است.

 نجفی در ادامه بیان کرد: با اجرای عملیات آبخیزداری و احداث سازه های کنترل سیل می توان رواناب های این چنینی را تا حدود زیادی کنترل کرد که البته این امر توجه خاص مسئولین به اعتبارات بخش آبخیزداری را می‌طلبد.

وی با بیان اینکه در حوضه آبخیز شول آباد با مساحت ۴۳۰۰۰ هکتار به منظور تکمیل عملیات آبخیزداری بیش بینی شده و حداقل اعتباری بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان نیاز است، گفت: بخش زیادی از استان در معرض مخاطرات محیطی از جمله سیل قراردارد که به منظور کاهش خسارات ناشی از سیل  تنها در سطح ۲۰ درصد از مساحت های آبخیز ۵ شهرستان بحرانی استان حداقل اعتباری بالغ بر ۱۲۶ میلیارد تومان نیاز است.

نجفی در پایان تصریح کرد: تنها راه برون رفت و کنترل سیلاب و رانش، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری در مناطق بالادست حوزه های آبخیز می باشد.